Het gezellige en groene kantoor van Markteffect is vijf minuten lopen van het station. Handig, want alle aanwezigen zijn vandaag met de trein naar Eindhoven gekomen. Zijn we daarmee een goede afspiegeling van de Nederlandse samenleving? Hoe staan mensen eigenlijk tegenover duurzaam vervoer? Het antwoord op die laatste vraag is duidelijk: ze raken er steeds meer mee vertrouwd. Dat blijkt uit het uitgebreide jaarlijkse onderzoek dat Markteffect namens ons doet.

De vragen hebben we grotendeels hetzelfde gehouden als vorig jaar. “Dat is super interessant”, zegt research expert Kelly Haens enthousiast. “Dan kun je de antwoorden van de deelnemers namelijk vergelijken. Zijn er al trends te ontdekken?”

Wat er voor projectleider duurzame mobiliteit Robin Remmerswaal uitspringt, vergeleken met vorig jaar? “Dat minder autobezitters de aanschafkosten van een duurzame auto als een drempel zien.” Dit jaar is dat 51%, en in 2024 nog 63%.

Al schatten veel mensen de totale kosten nog steeds te hoog in. “Het klopt dat de aanschafkosten hoger zijn dan bij een brandstofauto. Maar op lange termijn kan een duurzame auto juist goedkoper uitvallen. Want ook de brandstof en verzekeringen spelen mee. Daarnaast is de levensduur van een duurzame auto vaak langer.”

Ook zien minder autobezitters het rijbereik dit jaar als een struikelblok. “Dat kan betekenen dat de kennis hierover toeneemt”, denkt Robin. “Met een opgeladen elektrische of hybride auto kom je inderdaad steeds verder. En bij korte ritten voor woon-werkverkeer speelt het rijbereik sowieso een minder grote rol.”

Foto: Nienke ten Hagen en Robin Remmerswaal - Nationale-Nederlanden

Dit jaar waren nieuwe antwoorden toegevoegd bij de vraag waarom iemand (nog) geen duurzame auto koopt. Daaruit blijkt dat 37% van de Nederlandse autobezitters eerst de huidige auto wil oprijden. “Heel Nederlands”, lacht Nienke ten Hagen, Lead sustainability. “We zijn zuinig op onze spullen.”

Ook typisch Nederlands: onze voorkeur voor tweedehands auto’s. 13% gaat (nog) niet voor een duurzame auto vanwege het beperkte tweedehandsaanbod. Dat kan Robin zich voorstellen. “De markt voor tweedehands elektrische en hybride auto’s moet nog groeien.” Ook het aanbod waterstofauto’s is nog beperkt.

Wat er voor Nienke uitspringt? “Dat meer mensen bij een volgende auto voor duurzaam willen gaan. Vorig jaar zei 47% de volgende keer een benzineauto te kiezen. Nu is dat nog maar 38%. Duurzaam vervoer is blijvend, dat is wel duidelijk.”

Sterker nog, zegt Kelly: “12% wil geen nieuwe auto kopen. Ze willen dus minder of schoner rijden.” Dat is pas echt duurzaam, concluderen ze alle drie. Minder auto’s maakt wijken bovendien leefbaarder. Er is meer ruimte om te spelen, elkaar te ontmoeten en bomen te planten. Straten worden veiliger, er is minder hittestress en luchtvervuiling.

“Volgend jaar vragen we hier op door”, stelt Robin voor. “Wat vervangt die auto? Een elektrische fiets? Dat zijn handige inzichten, waar wij als verzekeraar op kunnen inspelen. Bijvoorbeeld met nieuwe producten of diensten.”

Hét alternatief voor de auto is natuurlijk het ov. Maar datvinden de meeste autobezitters toch vooral gedoe. 62% vindt de langere reistijd het grootste nadeel. Bij mensen zonder auto is dat 44%. “Aan de andere kant kun je wel veel werk doen in de trein”, weet Nienke uit ervaring. “En ik vraag me af of mensen files meetellen bij de reistijd. Gister stond ik zelf nog een uur vast tussen Breda en Den Haag. Zo zonde van mijn tijd…”

Wat zien de ondervraagden als voordelen van het ov? Allereerst dat je geen parkeerkosten betaalt. “Vooral autobezitters zien dat als pluspunt”, licht Kelly toe. “Mensen zonder auto noemen de lagere CO2-uitstoot van het ov weer vaker dan autobezitters.” Een ander groot voordeel van het ov of de fiets: meer beweging. Daarover zijn mensen met én zonder auto het eens.

En hoe zit het met de ondernemers in het onderzoek? Een kwart van de zzp’ers, de helft van het mkb en twee derde van gz is momenteel bezig met het verduurzamen van vervoer. Het milieu is daar net als vorig jaar de belangrijkste reden voor.

Redenen om niet te verduurzamen? Andere zaken hebben voorrang of de kosten zijn (te) hoog. En bedrijven willen hun duurzaamheidsplannen liever in stappen uitvoeren dan in één keer. Dat laatste komt volgens Robin ook door onduidelijke wet- en regelgeving. Zo werden plannen voor uitstootvrije zones in sommige gemeenten meerdere keren uitgesteld.

“Daardoor zijn bedrijven misschien voorzichtig. Wat als ze nu veel geld uitgeven aan duurzaam vervoer? En de regels straks teruggedraaid worden?” Die kans is klein, denkt hijzelf. “Uiteindelijk komen die zero-emissiezones er toch een keer. Misschien alleen wat later dan gepland.” Deze 10 veranderingen staan de komende jaren op de planning.

Foto: Kelly Haens - Markteffect

Op zakelijk vlak valt Nienke vooral één ding op. Hoe groter de organisatie, hoe verder ze al zijn met duurzaam vervoer. “Aan de ene kant logisch. Zij hebben ook met de strengste wetten en regels te maken.” Ze doelt bijvoorbeeld op de CSRD. Deze Europese richtlijn verplicht grote bedrijven sinds 2024 verslag uit te brengen van hun duurzaamheidsresultaten. Zoals hun CO2-uitstoot.

De grote jongens vragen daarvoor ook kleinere bedrijven, met wie ze samenwerken, naar hun duurzaamheidsbeleid. “Vervolgens denken mkb’ers er waarschijnlijk ook meer over na. Zo sijpelt het effect steeds verder door.” Zelfs naar zzp’ers. Want zij zijn vergeleken met vorig jaar meer bezig met verduurzamen. “Daar was ik positief verrast over”, zegt Nienke.

Wat Kelly nog interessant vond: “Het imago is voor veel bedrijven een belangrijke reden om hun vervoer te verduurzamen.” Dat geldt voor 34% van de zzp’ers, 56% van de mkb’ers en 69% van gz.

Die aandacht voor het imago is niet voor niets. Zo vindt 69% van de particulieren het positief als een bedrijf zijn medewerkers financieel ondersteunt bij duurzaam vervoer. Robin: “Kies je als werkgever voor duurzaam vervoer, bijvoorbeeld met een fietsplan? Dan kun je echt verschil maken bij het aantrekken van goed personeel.”

Toch ligt de grootste verantwoordelijkheid – net als vorig jaar – bij de overheid. Dat vinden mensen met én zonder auto. En de rol van de verzekeraar? Vorig jaar was 45% van de Nederlandse autobezitters het eens met de stelling: ‘Ik verwacht dat mijn verzekeraar me financieel ondersteunt wanneer ik kies voor een duurzaam vervoersmiddel.’ Nu is dat 54%. Dan denken mensen bijvoorbeeld aan een korting op de verzekeringspremie.

Een mooie uitdaging voor Nationale-Nederlanden, vindt Robin. “We zitten vol ideeën voor passende producten en diensten. Zo is er al de leenautoverzekering van OHRA. Daarmee ben je verzekerd als je andermans auto leent. Met de inzichten uit dit onderzoek kunnen we ook aan andere verzekeringen denken. Of bestaande diensten aanscherpen.” Genoeg te doen dus! Robin en Nienke hoeven zich niet te vervelen in de trein terug naar huis.

Deel dit artikel